KARBON AYAK İZİNİN HESAPLANMASI VE RAPORLANMASI MODÜLÜ

1 Ekim 2023 itibariyle yürürlüğe girmesi beklenen düzenlemeye ilk etapta demir-çelik, çimento, alüminyum, gübre, elektrik ve hidrojen ürünleri dahil olacaktır. Uygulama kapsamında, 1 Ocak 2026 tarihine kadar olan geçiş döneminde, AB’ye ithal edilen söz konusu ürünlerin üretimi aşamasında salınan karbon emisyonları ile üretim süreçlerinde kullanılan elektriğin üretiminden kaynaklı (dolaylı) emisyonların raporlaması yapılacaktır.

Doğaya verilen hasarı minimum orana indirmek için stratejiler geliştirmenin yanında, karbondioksit salınımlarını hesaplama bir firmanın değerini artırır. Kurumsal karbon ayak izi; sürdürülebilirlik, sosyal sorumluluk ve firma imajı için oldukça önemlidir. Karbon ayak izi faaliyetlerini verimli hale getirerek ve yurt içi ve yurt dışı müşterilerinin taleplerini karşılayarak firma, ürün ve hizmet tanınırlığını artırmak, tüketicilere güven vermek, şirket profesyonelliğini göstermek ve prestijini güçlendirmek mümkündür. Kurumsal karbon ayak izi düşük olan bir firmanın prestiji, sürdürülebilirlik ve ileriye dair sağlam temeller atıldığını da göstererek piyasa itibarına dair riskleri azaltır ve bu sayede yatırımcı çekebilir. Piyasada farklılığını gösterebilir ve ileriye yönelik diğer firmaların da kendilerini iyileştirmeleri için piyasayı yönlendirebilir.

Kurumsal karbon ayak izi ISO 14064:2006 numaralı standart ve Sera Gazı Protokolünce (GHG Protocol) belirtilen 3 kapsam altında değerlendirilir. Bu kapsamlar yayılan karbonun doğrudan veya enerji dolaylı olarak ayrılmasına göre sınıflandırılır.

Bu sınıflandırmalara göre; Doğrudan sera gazı emisyonları, denetlenen ve raporlayan kuruluş tarafından sahip olunan veya denetlenen kaynaklardan gelir. Bu emisyon ölçümleri aynı zamanda Birincil Karbon Ayak İzi olarak da adlandırılır.

Enerji dolaylı sera gazı emisyonları ise, raporlayan kuruluşun faaliyetlerinin bir sonucu olan emisyonlardır ancak başka bir tüzel kişilik tarafından sahip olunan veya kontrol edilen kaynaklardan gelir. Bu ölçümler de aynı zamanda İkincil Karbon Ayak İzi olarak anılır.

Kapsam 1 altında değerlendirilen karbon ayak izi, doğrudan gelen sera gazı emisyonları ölçümüdür. Kurum ya da işletmenin direkt sahip olduğu ya da kontrol ettiği fosil yakıtların yanmasıyla ortaya çıkarlar. İşletmeye ait bir aracın yaktığı yakıtın neden olduğu emisyonları bu kapsamda değerlendirilir.

Kapsam 2, enerji dolaylı kaynaklanan sera gazı emisyonlarıdır. Kurum (Firma) tarafından satın alınan elektrik, ısıtma, soğutma gibi enerjileri kaynaklarından dolayı salınırlar.

Toplam karbondioksit salınımının %34’ünü oluşturan Kapsam 3 ise, Kapsam 2 içerisine girmeyen diğer sera gazı emisyonlarıdır ve eğer özel olarak istenirse ölçülür. Bu emisyonlar, direkt firma kaynaklı değildir ancak firmanın satın aldığı diğer tüm aktivitelerin neticesinde ortaya çıkar. Bu aktivitelere operasyonlarda oluşan atıkları, iş seyahatleri, ürünlerin nakliyesi ve dağıtımı, tüketiciye satılan ürün veya hizmetin kullanımını örnek verebiliriz.

Kapsam1:

Bir kurumun veya şirketin sahip olduğu veya kontrol ettiği kaynaklardan meydana gelen doğrudan emisyonları kapsamakta olup, sahip olunan veya kontrol edilen varlıklarda (binalar, araçlar, ekipmanlar) yakılan yakıttan kaynaklanan doğrudan emisyonlardır. Kapsam 1 ayrıca kimyasal ve soğutucu akışkan sızıntıları gibi kaçak emisyonları da içermektedir. Alan ısıtma, ürün ısıtma, enerji üretimi, şirket veya kurum araçları, makine yatırımları, süreç emisyonları, gaz kaçaklarından kaynaklanan karbon ayak izi bu kapsamda hesaplanacaktır.

Kapsam2:

Kapsam 2 emisyonları, binalarda ve üretim süreçlerinde satın alınan elektrik, buhar, ısı ve soğutmadan kaynaklanan emisyonlardır. Tüketilen elektrik enerjisi, satın alınan ısıtma ve soğutma enerjilerinden kaynaklanan karbon ayak izi bu kapsamda hesaplanacaktır.

Kapsam3:

Kapsam 3 emisyonları, bir şirketin veya kurumun operasyonlarıyla ilişkili tüm diğer dolaylı emisyonları; Kapsam 1 ve 2 sınırları içinde olmayan tüm kaynakları içerir ve bir şirketin karbon ayak izine en önemli katkıyı temsil eder. Havayolu iş seyahatleri, evden işe işten eve rutin yolculuk, Operasyonlarda ve atık bertarafında oluşan atıklar, satın alınan mal ve hizmetler, tedarikçilere ve müşterilere bağlı nakliye ve dağıtım, sermaye malları, yatırımlar ve bayilikler, kiralanan varlıklar, satılan bir ürün veya hizmetin kullanımından kaynaklanan emisyonlardan kaynaklanan karbon ayak izi bu kapsamda hesaplanacaktır.

• Karbon
• İklim
• Isınma
• Gazlar
• Çevre
• Ölçüm

• Atık
• Enerji
• Tüketim
• Sera
• Emisyon
• Hesaplama